بدون شک رشد روز افزون علوم در سایر جریانات و روند ها سبب شده است که ما برای موفقیت در بسیاری از عرصه های زندگی شخصی و اجتماعی به مولفه ها و عوامل متعددی توجه نماییم. یکی از مهم ترین رویداد ها در هر کشوری که هم بر زندگی شخصی و جمعی افراد تاثیر گذار است جریان انتخابات است . به طور حتم و با توجه به جریانات روان شناختی حاکم بر سیاست و اقتصاد و سایر مولفه های اجتماع ما، برخورد علمی و سیستماتیک برای موفقیت در جریانات انتخابی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. یکی از مهم ترین جریاناتی که در زمینه انتخابات و موفقیت آن در سراسر دنیا مطرح است جریان بازاریابی سیاسی است. بازاریابی سیاسی از بسیاری جهات مشابه بازاریابی در دنیای کسب و کار است. در بازاریابی کسب و کار تولید کنندگان، کالا و خدمات خود را روانه بازار کرده و در قبال آن از فواید مادی و معنوی آن بهرمند می گردند و همین جریان در مبادرات سیاسی نیز مصداق می یابد،بدین معنا که کاندید ها؛ وعده ها ، حمایت ها و خط مشی و ویژگی شخصیتی خود را به مخاطبان رای دهنده عرضه کرده و در مقابل آرا و هم یاری آنها را طلب می نماید.
از بازاریابی سیاسی تعاریف متعددی به عمل آمده است که از جمله آن می توان به تعریف اوکاس اشاره کرد. او بازاریابی سیاسی را فرآیند تجزیه و تحلیل ، برنامه ریزی، اجرا و کنترل برنامه های سیاسی و انتخاباتی که برای ایجاد ساخت و حفظ روابط سودمند میان احزاب و رای دهندگان که با هدف دستیابی به بیشترین آرا است طراحی می گردد. از دیگر تعاریف بازاریابی سیاسی می توان به تعریف گارت در این زمینه اشاره نمود که بازاریابی سیاسی را تحقیق و تفحص در خصوص نظرات فرد و تحلیل محیط پیرامون آنها به گونه ای که بتوان در جریانات رقابتی بیشترین منفعت و آرا را از میان جامع هدف به دست آوریم. حال این سوال برای ما مطرح می گردد که با در نظر گرفتن چه مولفه ها و المان هایی می توانیم نقش بسیار پر رنگ و سازنده ای را برای بازاریابی سیاسی ایفا نماییم.
اولین جریان و مولفه ای که در این زمینه باید به آن توجه نماییم شناسایی انتظارات و نیازهای حاکم بر رای دهندگان است. بدون شک همه افرادی که در پی انتخابات فردی برای تصدی مسئولیتی بر می آیند انتطارات و همچنین نیاز های دارند که شناخت آنها و آگاهی نسبت به آنها نقش بسیار حائز اهمیتی در موفقیت های فردی و حزبی ایفا می نماید. ما در این زمینه باید به این نکته توجه نماییم که با توجه به متنوع بودن جامعه هدف ما و وجود فرهنگ ها و خورده فرهنگ ها، گاه این نیاز ها و انتظارات می تواند با یکدیگر همسو نباشد و در این هنگام است که بررسی همه نیاز ها و در نظر گرفتن شرایط مناسب که تمامی موارد را به نحوی در بر گیرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
مولفه حائز اهمیت دیگر در این زمینه توجه و شناسایی فرهنگ سیاسی جامعه است. فرهنگ سیاسی جامعه به باورها ، عقاید و آرمان های اعضای یک جامع در زمینه سیاست اشاره دارد. در واقع فرهنگ سیاسی یکی از مهم ترین مولفه هایی است که ما می توانیم انتظارات اقوام و بخش های مختلف جامعه را در زمینه مسائل سیاسی پیش بینی نماییم. فرهنگ سیاسی هر جامعه به خوبی قادر است اهداف آرمان گرایانه وعمل گرایانه یک جامعه را مشخص نماید واشراف و شناخت کافی از این جریان تقش بسیار مهمی را در افزایش بازاریابی سیاسی ایفا می نماید.
در کنار این عوامل جریان بسیار حائز اهمیت دیگر در این زمینه شناخت گفتمان های تبلیغی حاکم بر جامعه است .در هر برحه ای از زمان و در هر اجتماعی گفتمان های به خصوصی وجود دارد . این گفتمان ها می تواند از گروهی به گروه دیگر متفاوت باشد، شناخت گفتمان های حاکم بر اجتماع و یا حتی ایجاد نوع جدیدی از گفتمان ها می تواند نقش بسیار عمده ای در بهبود بازاریابی سیاسی ایفا نماید.
جریان و عامل مهم دیگر در این رابطه بررسی هیجانات و شیوه های مدیریت آن در بخش های مختلف اجتماع است. بدون شک بخشی از تفکر و رفتار ما تحت تاثیر عوامل هیجانی و انگیزشی قرار دارد . شناخت این عوامل و نحوه برخورد درست با آنها و در نظر گرفتن تفاوت های قومی و طبقاتی در مفاهیم انگیزشی نقش بسیار مهم و پر رنگی را در بهبود عملکرد ما در بازاریابی سیاسی ایجاد می نماید.
و در نهایت شناخت گروه های مرجع حمایتی که می تواند در موفقیت بازاریابی سیاسی بسیار موثر باشد. هیچ حزب و کاندیدایی نمی تواند این ادعا را نماید که بدون حمایت گروه های حاضردر کارزارهای انتخاباتی به پیروزی رسیده است. گروه های حمایتی می تواند جنبه های مختلفی داشته باشد و هر کدام بخشی از جامعه هدف کلی ما را تحت تاثیر قرار دهد ، توجه به این گروه ها و پیشینه و آرمان های آنها می تواند در موفقیت یک حزب یا فرد، در انتخابات بسیار موثر باشد .
ما باید به این جریان توجه کنیم که هدف ما در بازاریابی سیاسی بر خلاف بازاریابی بازرگانی بخشی از جامعه هدف نیست بلکه اکثریت جامعه هدف است پس با در نطر گرفتن این موارد می توانیم گامی بلند در جهت موفقیت در جریانات انتخابی بر داریم.
